روابط عمومی و اطلاع رسانی اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان اردبیل، تعداد کثیری از شهروندان اردبیلی سید حسن مرتضوی را به واسطه هنرآفرینی و نوازش ساز نی در گروه موسیقی طهورا می شناسند. اجراهای این هنرمند در بسیاری از رویدادهای فرهنگی و مذهبی گوشنواز بوده و به اذعان طرفداران، مرتضوی در هنگام نواختن نی با ساز خود خرق عادت کرده و نوای ملکوتی به روح انسان متصل می کند.
اما مرتضوی در گوشه دیگری از زندگی هنری خود خالق آثار سوخت روی چوب است که زمانی در خود اردبیل حتی شناخته شده نبود.
احیای این رشته صنایع دستی از سال 82 به واسطه تلاش های این هنرمند آغاز شد و امروز به جرئت می توان گفت یکی از رشته های پرطرفدار محسوب می شود.
ساز نی عامل تشویق هنرمند شد
مرتضوی به یاد دارد که از حدود 15 سال قبل به دلیل نواختن ساز نی، با آثار سوخت نگاری روی ساز آشنا بوده و علاقه مند به طراحی بود.
تا اینکه در نهایت با پیگیری نحوه تولید و با ابزار آلات ساده توانست آثاری را تولید کند. به واسطه سابقه طراحی چهره و خطاطی، هنرمند اردبیلی دو هنر خود را تلفیق کرده و آثار طراحی را روی چوب پیاده می کند بطوریکه چهره هنرمندان موسیقی و نی نوازی، آثار تاریخی اردبیل، مینیاتورها و طرح های اصیل ایرانی روی چوب حک می شود.
با گذشت زمان هنر سوخت روی چوب بر روی اشیا چوبی نیز پیاده شده و طرح های اسلیمی نیز به آثار مرتضوی اضافه شده است.
به یاد دارد که در ابتدا کارها در ابعاد بزرگ به دلیل تاب برداشتن چوب امکان پذیر نبود اما با خلاقیت و تلفیق چوب «افرا» و دو لایه ام دی اف کارهایی در ابعا بزرگ و حتی جعبه نیز تولید شده است.
امروز هنر مرتضوی در دکوراسیون منزل از جمله کتیبه پرده و مبلمان منزل نیز مشاهده می شود و به اعتقاد خود هنرمند کار بر روی کتیبه ها تازگی داشته و مشابه آن در سایر استان ها اجرا نمی شود.
هنر سوخت روی چوب نیازمند حمایت
مرتضوی فعالیت های آموزشی خود را از سال 84 در مرکز آموزش صنایع دستی اردبیل آغاز می کند. دوره های آموزشی پرباری که موجب شده تاکنون 100 هنرمند توسط وی تربیت شوند و مدتی است تعطیل شده است.
او در این خصوص گفت: «سوخت روی چوب با هزینه اندک می تواند آموزش داده شود و هنرمند نیز نیازمند تجهیزات گران قیمتی نیست اما لازم است دوره های آموزشی مجدد احیا شده و کمی از کارآموزان حمایت شود.»
در عین حال مرتضوی به ضرورت شرکت در نمایشگاه ها تاکید داشته و معتقد است دعوت از هنرمندان برای حضور در نمایشگاه ها موجب رونق رشته های نوپا می شود.
زمانی مرتضوی در بازارچه صنایع دستی شیخ صفی نیز حضور داشت و عابران هنرمندمحجوب و آرامی را خم شده بر روی تابلوی چوبی نظاره بودند. به دلیل افزایش هزینه ها و در مقابل خودداری از افزایش قیمت تولیدات مرتضوی، تولید و فروش در بازارچه صنایع دستی متوقف شده است.
صنایع دستی مانع از نابودی فرهنگ اصیل می شود
بالاپایین شدن قیمت کالاها و مواد اولیه حمایت از هنرمندان را یک ضرورت ساخته است.
مرتضوی معتقد است احیای صنایع دستی در وهله نخست نیازمند آموزش و در ادامه حمایت از آموزش دیده است.
او تاکید دارد که صنایع دستی به سادگی می تواند مانع از نابودی فرهنگ اصیل یک جامعه شود و برنامه ریزان با چنین رویکردی باید از تولید و فروش صنایع دستی حمایت کنند.
او اقدام اداره کل در بازگشایی مسیر موزه صنایع دستی و توسعه موزه را قابل تقدیر دانست و ابراز امیدواری کرد این مهم موجب رونق تولید صنایع دستی استان شود.
مرتضوی معتقد است نمایشگاه های صنایع دستی نیز فرصت مناسبی برای فروش و معرفی تولیدات است و امید می رود با تکرار آن هنرمندان حمایت شوند.
هنرمند و نوازنده نی که بیش از یک دهه عمر خود را وقف فعالیت های هنری کرده به ضرورت تربیت صحیح هنرمندان و پرورش استعدادهای برتر تاکید دارد.
گزارش: ونوس بهنود
