اهمیت و قدمت صنایع دستی و هنر سنتی

صنایع دستی یکی از جلوه‌های هنر و فرهنگ بومی مردمی است که در منطقه‌ای زندگی می‌کنند. صنایع دستی یادگار دوران پیش از تولید انبوه صنعتی کالاست و یادآور مراحلی از زندگی اجتماعی است که کار با هنر درآمیخته بود.
صنایع دستی بافتی ایران نه تنها در کشور عزیز خودمان بلکه در بسیاری از کشورها شناخته شده است. ما ایرانیان ذوق و استعداد و فرهنگ غنی ایرانی را به وسیله این بافت‌ها به کشور‌های دیگر هدیه کرده ایم و اینگونه مهربانی را پاس داشته ایم.
امروزه صنایع دستی بیش از آنکه جنبه کاربردی داشته باشد جنبه‌های فرهنگی و هنری دارند. انواع فرش ـ قالیچه ـ جاجیم ـ ورنی ـ خورجین ـ گلیم و. … موارد عمده صنایع دستی بافتی را تشکیل می‌دهند.
یکی از صنایع مهم دستی که دارای اهمیت است و نیروی انسانی عظیمی را به خود اختصاص داده قالیبافی است. این صنعت در این شهرستان به صورت تکبافی رواج دارد و هر ساله مقدار قابل توجهی از انواع قالی و قالیچه با طرحها و بافتهای متعدد به کشورهای دیگر عرضه می‌شود.
گلیم بافی صنعت بومی و اصیلی است که در اغلب روستاهای ایران رواج دارد. اکثر شاغلین این صنعت و هنر دستی را زنان روستایی و عشایر تشکیل می‌دهند. جاجیم و گلیم بافی بیشتر به صورت حرفه اصلی بافندگان درآمده است.
در منازل روستایی و عشایری برای نگهداری رختخواب و تشک و لوازم خواب از فرمش استفاده می‌شود و در کوچ ایلات و عشایر نیز فرمش وسیله بسیار مناسبی برای حمل وسایل مختلف به شمار می‌آید. مفرش یا فَرمَش به شکل مکعب مستطیل است و در اندازه‌های مختلف به هم دوخته می‌شود و دارای نقش و نگار جالب و دل انگیزی می‌باشد.
خورجین برای حمل اشیاء و وسایل دستی مورد استفاده قرار می‌گیرد و با نقوش خاص زیبایی یافته می‌شود. علاوه بر خورجین به همین شیوه برخی از لوازم مورد نیاز عشایر مانند بَزَک شتر و نوار مخصوص چادر بافته می‌شود.
ورنی نوعی گلیم ریزبافت فرش نما است که دارای بافت و طرحی خاص است و جز در استان آذربایجان شرقی به خصوص کلیبر در کمتر منطقه‌ای از ایران بافته می‌شود.
و اما چرا نقشهایی که به وسیله بافندگان دارای اهمیت بسزایی است؟ تمامی این نقش‌ها که به وسیله بافندگان اجرا می‌شود و بر روی ورنی تصویر می‌شود ذهنی بوده و بسته به ذوق و سلیقه بافندگان طراحی می‌شود. معمولی ترین نقشها عبارتند از طاووس ـ آهو ـ روباه ـ قطار شتر. اینها باعث شده که شش تخته فرش کوچک ایرانی که بسیاری از آنها متعلق به خانواده‌های سلطنتی بوده و در سده‌های شانزدهم و هفدهم میلادی بافته شده‌اند تا تاریخ ۲۷ اوت ۲۰۱۷ در موزه‌ی متروپولیتن در معرض تماشا قرار دارد. این فرش‌ها بین سال‌های ۱۹۱۰ تا ۱۹۵۱ به دست این موزه‌ افتاده است. قدیمی‌ترین این فرش‌ها، دو تخته قالی با شکل حیوانات است و یک فرش مخصوص نماز و عبادت. هرسه با ابریشم و فلزات گرانبها بافته شده و مربوط به دوره‌ی شاه‌عباس (۱۶۲۹ــ ۱۵۷۸) است. این فرش‌های تجملی و لوکس در کاخ‌های اصفهان پهن بوده است.